این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه ژانویە سال ٢٠١٨ مصادف با جمعه ۱۰ دی ماه تا یک‌شنبه ۱۰ بهمن ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در کردستان ایران است که به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارشهای متعدد این سازمان حقوق بشری گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامان مند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری، هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.
اعدام
۱۲ دی ماه ۱۳۹۶ خورشیدی یک شهروند کورد در زندان دیزل آباد کرماشان اعدام شد. بختیار محمدی که به اتهام قتل همسر و فرزند خود در شهر روانسر بازداشت شده بود، امروز به عنوان قصاص در زندان دیزل آباد کرماشان به دار آویخته شد.
رامین حسین پناهی زندانی سیاسی کورد محبوس در زندان مرکزی ج.ا.ایران در سنە شرق کوردستان به اعدام محکوم گردید.
هدايت عبدالله پور اهل شهرستان شنو به اتهام اقدام عليه امنيت ملى و عضويت در حزب دمكرات كردستان ايران به دو بار اعدام محكوم شد.
یک‌شنبه هشتم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی، حکم دو زندانی با نامهای مهران بهشاد و فرهاد الب اهل شهر اورمیه که به اتهام قتل عمد به اعدام محکوم‌شده بودند، در زندان مرکزی جمهوری اسلامی ایران در ارومیه اعدام شند.
زندان
سه شنبه ۱۲ دی ماه زندانی کورد بانام “جمال علی پور” بر بهانه به همراه داشتن سه نخ سیگار از سوی مسئولین زندان به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بر اثر شدت ضربات وارده وی دچار خونریزی داخلی شده و حال وی نا مناسب اعلام شده است.
یک دانشجوی کورد به نام نبی اللەتردست در جریان اعتراضات روز ۸ دی ماه ۱۳۹۶ در شهرستان کرمانشاه دستگیر شده و بعداز گذشت ۹روز از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست.
١٤ دى ١٣٩٦ شمسى ، ” دارا مستوفى ” روزنامه نگار و دانشجو، اهل شهر سقز در شرق كوردستان از سوى اداره اطلاعات اين شهر احضار و مورد بازجويى قرار گرفت.
يك فعال مدنى به نام ” عباس كوچرى ” اهل شهر خوى از شرق كوردستان پس از يورش نيروهاى اداره اطلاعات و تفتيش كامل منزل وى ، نامبردە را بازداشت و به مكانى نامعلوم منتقل شد.
٢٥ دى ماه سال ١٣٩٦ شمسى حسين باقرى معرف به ” ژاكان باران ” از سوى نيروهاى اطلاعات جمهورى اسلامى ايران در شهر ايلام از شرق كوردستان بازداشت شد.
بازداشت ده ها نفر از مردم كورد در شرق كوردستان، از جمعه ٦ دى ماه. هزاران نفر در شرق كوردستان و ايران به خیابان‌ها آمده‌اند تا اعتراض خود را به گرانی لجام‌گسیخته ، بيكارى و فقر اعلام کنند.
احضار خسرو كوردپور روزنامه نگار و فعال حقوق بشرى به اداره اطلاعات مهاباد.
پنجشنبه ٢١ دى ماه ١٣٩٦ خورشيدى ، دو مهندس كورد با مشخصات ” أمين اشرفى و جواد اشرفى ” از سوى نيروهاى اطلاعاتى جمهورى اسلامى ايران در شهر همدان ربوده و به مكانى نامعلوم منتقل شده اند.
برگزاری مراسم یادبود مرگ ابراهیم لطف اللهی در شهر سنه.
٢٧ دى ماه ١٣٩٦ خورشيدى يك خواننده كورد به نام “پيمان ميرزاده ” ساكن روستاى گنكچين از توابع شهر اورميه از سوى نيروهاى وزارت اطلاعات بازداشت شد و با حکم سنگین زندان روبرو شدە است.
جسد یک جوان با نام “سارو قهرمانی” روز ۲۲ی آذر ۲۷۱۷ کوردی از سوی اداره اطلاعات شهر سنندج به خانواده نامبرده تحویل داده شده است.
فعال مدنى كورد به نام ” ادريس شريفى ” اهل شهر مريوان در شرق كوردستان از سوى نيروهاى امنيتى اداره اطلاعات ایران بازداشت شد.
شنبه ۲۳ دی ماه ۱۳۹۶ خبر جان سپردن یک جوان کورد اهل شهرستان سنندج به نام ” کیانوش زندی “از طرف اداره ی اطلاعات این شهر به خانواده ی کیانوش زندی داده می شود .
پنج شنبه ٢٨ دى ماه ١٣٩٦ خورشيدى يك وكيل كورد به نام “طاهر توحيدى ” اهل شهر بوكان از شرق كوردستان از سوى دادگاه شهر سنه رأى به بازداشت وى داده شد.
نیروهای وابسته به اداره اطلاعات شهر مریوان برای چندمین بار به دیدار ” ملا لقمان دادار” خطیب و امام جماعت شهرک نی از توابع شهر مریوان رفته و این مرجع آیینی کورد را تهدید بە بازداشت و تبعید کردند.
” نجیبه صالحزاده ” فعال مدنی شهر سقز از طرف دستگاه قضایی این شهر به شیوه ی مکالمه تلفنی احظار شده است .
غلامرضا محمدی جوان کرماشانی کە در تاریخ 12 دی ماە بە بهانە شرکت در تجمعات اعتراضی خلق شرق کوردستان دستگیر شدە بود ، امروز جنازە نامردە را تحویل خانوەداش دادند.
امجد یوسفی اهل پیرانشهت توسط نیروهای جمهوری اسلامی ایران بازداشت شد.
” شاهو عمرى ” فرزند صالح اهل شهر سنه ، كه نزديک به شش ماه پيش از سوى نيروهاى امنيتى جمهورى اسلامى ايران در شهر سنه از شرق كوردستان با اتهامات بى اساس بازداشت شد و در اين مدت تنها دو بار با تماس تلفنى خانواده اش را از بازداشت خبر کردە است.
طی چند روز گذشته اداره اطلاعات شهرهای شرزق کوردستان از جمله سقز ، بوکان، سنندج، مهاباد و روستاهای منطقه اقدام به احضار تلفنی و ارسال پیامک به خانوادهای فعال سیاسی و مدنی نمود.
افشین و رامین حسین پناهی در زندان دست به اعتصاب غذا زدند.
دو نفر به نامهاى ” آكو يارى ” فرزند فاتح و ٢٨ ساله ، متأهل و همچنين ” جميل ياراحمدى ” ٢٧ ساله و مجرد ، به مدت يك ماه كه در بازداشت هستند و با وجود پيگيرهاى مكرر خانواده انها تاكنون نتوانسته اند با انها ملاقات داشته باشند و حتى از مكان و سرنوشت انها هيچ اطلاعى ندارند.
:”نیشتمان اسعدی” روزنامە نویس خبرگزاری موکریان در چند ماه گذشته دست کم ۲ بار به اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مهاباد احضار شده است. پنج شنبه ٥ بهمن امسال ، نامبرده برای بار دوم از طریق تلفن احضار و شده تا مورد بازجویی قرار میگیرد.
محمد حسین پناهی پدر افشین و رامین حسین پناهی پس از اینکه دو فرزندش در زندان جمهوری اسلامی ایران در واکنش به حکم ناعادلانه دادگاه جمهوری اسلامی ایران طی چند روز گذشته اعلام اعتصاب غذا کرده بودند. نامبرده با اعتراض به حکمی که برای رامین در نظر گرفته شد دست به اعتصاب غذا زد.
کولبر و کاسبکار
يك كولبر كورد به نام ” رامين عصمت ” ١٩ ساله و اهل نازلو از استان اورميه با هدف تيراندازى مستقيم نيروهاى هنگ مرزى “سرو ” زخمى شد و به بيمارستان شهر اورميه منتقل و اكنون در وضعيت جسمانى وخيمى قرار دارد.
در روستاى كوران از توابع منطقه ى صوماى اورميه ، ٢ كولبر به نامهاى ” م ق ” ٢١ ساله و ” ا ق ” ٢٠ ساله توسط نيروهاى نظامى جمهورى اسلامى ايران به شدت زخمى شدند. و همزمان يك كولبر به نام ” هادى امينى ” اهل بانه بر اثر تيراندازى در مرز بانه جان خود را از دست داد.در دو روز گذشته در منطقه اورامانات شهر مريوان ، خوى و سردشت دست كم ٢٠ رأس از أسب كاسبكاران همراه با اجناس انها مصادره شده اند.
۱۷ دی ماه ۱۳۹۶ هجری، نیروهای مسلح هنگ مرزی در مناطق اطراف شهر اشنویه در شرق کوردستان با هدف قتل عام گروهی از کولبران، بر روی آنها آتش گشوده و در نهایت دو کولبر را زخمی میکنند. مشخصات این کولبران از این قرار میباشد، “لطیف شعبانی” و “شوان محمود” که بر اثر شدت جراحات این اشخاص در بيمارستان بسترى شده اند.
سه شنبه ۱۹ دی ماه نیروهای نظامی شهر زنجان در یکی از مسیرهای این شهر یک کاسبکار کورد اهل روستای “گوره ده” از توابع شهر بانه را با نام “مهدی جعفری” را هدف گلوله قرار داده که در نتيجه ، این کاسبکار کورد جان خود را از دست میدهد.
۲۴ دی ماه ۱۳۹۶ خورشیدی یک کولبر به نام “فرهاد دستوری” در اثر افتادن از صخره در ارتفاعات ” تتی” از توابع اورامانات به شدت زخمی می شود .
، دسته اى از كولبران به علت هجوم نيروهاى نظامى ايران در مرز مريوان مجبور به عبور از ارتفاعات شده و حادثه سقوط از پرتگاه براى انها اتفاق بيافتد. “سعيد پيرى ” ٢٨ ساله در پي سقوط از ارتفاع از ناحيه گردن و پشت بشدت مجروح شد.
به دليل كمينى كه نيروهاى نظامى جمهورى اسلامى ايران در مرز شرق و جنوب كوردستان براى كولبران گذاشته بودند يك كولبر به نام ” شورش عمرى ” با سقوط از ارتفاع جانش را از دست داد و همزمان ٦ رأس اسب كاسبكاران از سوى نيروهاى ايران کشتە شدند.
جسد بى جان يك كولبر به نام “سليمان خضرى “در ارتفاعات پيرانشهر پيدا شد.
سه شنبه ٣ بهمن ١٣٩٦ شمسى، يك كاسبكار كورد بنام فرياد صالحپور اهل شهر بانه از سوى نيروهاى انتظامى جمهورى اسلامى هدف گلوله قرار گرفت و بسختى مجروح شد.
دو كولبر به نامهاى جديح و صبرى على نژاد اهل روستاى” آوك ماركيشو” در منطقه ترگور اروميه كه روز شنبه ٧ بهمن ماه سال جارى بدليل بارش برف در مناطق كوهستانى مارميشوى ترگور ناپديد شده بودند، جسد انها در ترگور پیدا شدە است.
دو کاسبکار کورد با نامهای “مصطفی حسنی ” فرزند سعدین متولد ۱۳۵۵ خورشیدی که در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۹۵ از سوی نیروهای هنگ مرزی شهر سقز- به گونه ای وحشیانه در حالی که از ناحیه شکم زخمی شده بود و بعد از گذشت چند روز به بیمارستان منتقل شد. او بعد از گذشت ۱۷ روز به زندان چوبیدر قزوین منتقل شده و در تاریخ ۲۷ دیماە به قید وثیقه آزاد شد.
“ئاروین سعیدی ” فرزند احمد متولد ۱۳۷۲ خورشیدی در تیر ماه سال جاری در حال سفر به شهر سردشت به دلیل به همراه نداشتن مدرک شناسایی بازداشت و سپس به زندان سردشت منتقل شده و بعد از گذشت ۷ ماه با وثیقه ۱۸۰ میلیون تومانی آزاد شد.
خودکشی و کشتن
١٨ دى ماه ١٣٩٦ شمسى يك زن جوان به نام ” ش . الف” ١٩ ساله و اهل روستاى ” اوچ تپە” از توابع شهر بوكان در شرق كوردستان اقدام به خودسوزى كرد و به بيمارستان شهر تبريز منتقل شد ولى به علت شدت و عمق سوختگی جان خود را از دست داد.
جمعه ٢٢ دى ماه ١٣٩٦ شمسى در پارك فردوسى شهر كرماشان از شرق كوردستان ، اعضاء يك خانواده كه يك مادر با ٣ دخترش با تيراندازى مورد هدف قرار مى گيرند و جانشان را از دست مى دهند.
٢٩ دى ماه ١٣٩٦ شمسى يك جوان كورد به نام ” مسعود شريفى ” فرزند (على و ليلي ) و ساكن روستاى گوێزە کوێرە از توابع شهر مريوان اقدام به خودكشي و جان خود را از دست داد.
روناك رسولى ٢٢ ساله اهل روستاى سروكانى پيرانشهر در شامگاه سه شنبه ٢٦ ديماه توسط همسرش به قتل رسيد. وى در اثر ضربه ماهى تابه به سرش دچار خونريزى مغزى و مرگ شده است.
١٤ ديماه يك زن جوان اهل سروآباد( روستاى گوشخانى ) با هويت “ش رحيمى” كه بمنظور انجام امور بانكى از خانه بيرون ميرود و پس از آن ناپديد ميشود. جنازه مقتول پس از دو هفته در مسير جاده سنندج به ديواندره پێدا شد.
یک جوان ۱۷ساله با نام “دیاکو بهروجه ” دانش آموز سال آخر یکی از دبیرستانهای شهر جوانرود خودکشی کرد.
محیط زیست
در طول سال های گذشته طبیعت ایران بخصوص طبیعت شرق کوردستان به دلیل نبود برنامه ریزی آنچنانی و سیاست سیستماتیک از بین بردن طبیعت کوردستان ، با خطر جدی مواجه شده است .
تبعیض و نارضایتی
مدت پنجاه روز از وقوع زلزله استان كرماشان در شرق كوردستان مى گذرد كه تقريباً ٢ هزار روستا و ٦ شهر در اين زلزله آسيب ديده اند ولى مردم اين مناطق همچنان تغيير محسوسى در وضعيت و شرايط زندگى خود نمى بينند.
تجمعات اعتراضی درکشورهای خارج علیه خشونت نیروهای مسلح ایران در برخورد با تجمعات اعتراضی مسالمت آمیز در ایران و شرق کوردستان.
جمهورى اسلامى ايران در برابر اعتراض كنندگان شهر كرماشان با خشونت شديد مقابله مى كند و تا كنون تعدادى كشته و زخمى در پى داشته است.
مريوان در جايگاه اول بيكارى استان سنە.
تجمع اعتراضى خريداران مسكن مهر در مقابل استاندارى شهر سنه.
ک م م ک: حمله نظامی ترکیه به کانتون عفرین در غرب کوردستان را نقض کامل حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته شده جهانی میداند، این حمله نظامی تنها اقدامی ضدبشری و نسل کشی ملت کورد و دیگر ساکنان کانتون عفرین میباشد.
بمباران کانتون عفرين از سوى جنگنده هاى تركيه.
يحيى حمادى/ اولين كودك عفرين كه بر اثر بمباران تركيه جانش را از دست داد.
تجمع اعتراضی کارگران کارگاه “کیان کورد”.
بیش از ١٨٠ نفر از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاههای دو استان سنه و کرماشان در شرق كوردستان با صدور بیانیه‌ای حمله‌ی ارتش و نيروهاى وابسته به دولت ترکیه را به کانتون عفرین محکوم کردند.
ساريناى دو ساله اهل روستاى ” ناوه فره” سر پل ذهاب در تاريخ ٢٨ ديماه بدليل عدم برخوردارى از كانكس و زندگى در چادر دچار سرماخوردگى و تب گرديد كه با وجود مراجعه به بيمارستان، جانش را از دست داد.
سرما و نبود امکانات رفاهی تا کنون جان چند تن از زلزله زده های کرماشان را گرفته است.
برخورد خشونت آمیز و غیر انسانی عوامل جمهوری اسلامی ایران بر ضد شهروندان کورد .
تاكنون ١١ نفر به علت برودت سرما و بيماريهاى عفونى جان خود را از دست داده اند كه اخرين جانباخته اخير دختر ١٧ ساله به نام ” نوشين محمدى ” از منطقه سرپل ذهاب به علت سرما و بيمارى عفونى و نبود درمان جان خود را از دست داد.
استان كرماشان از نظر شاخص فضاى كسب و كار جزو شش استان با بدترين وضعيت در شرق کوردستان و ایران است.
دیگر
تدریس زبان غیر فارسی در مدارش ابتدایی دوبارە ممنوع شد.
يك پناهجوى اهل شهر سقز بانام فرزاد محمد معروف به فرزاد ارمغان پس از رد درخواست پناهندگيش از سوى كشور سوئد در روز ٤ ژانويه سال ٢٠١٨ ميلادى در مركز اداره پناهندگى كشور سوئد خود را آتش زد و اكنون در بيمارستان زیر نظر پزشكان معالج قرار دارد.
پناهجوی سیاسی کورد “فارق شریعتی” اهل شهر سنه شرق کوردستان از سوی دولت ترکیه در این کشور بازداشت شده و در آستانه دپورت به ایران قرار دارد.
ارمنستان/ به طور رسمی قتل عام ایزدیها را به عنوان پاکسازی و جینوساید اعلام نمود،
شاهرودی یکی از بانیان جنایت علیه بشریت در ایران است.
هشدار گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ايران.
شاهو کریمی: خود و خواهرم تهدید به تجاوز شدیم/ شهادت‌نامه
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونە تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران به آنها روا داشته می‌شود را بە گوش جهانیان برسانند..
جمعیت حقوق بشر كوردستان
نظرات
ارسال یک نظر